İngiltere’de demans, ölüm nedenleri arasında ilk sıraya yerleşti. Alzheimer Derneği’nin yayımladığı son rapora göre ülkede bir milyondan fazla kişinin demansla yaşadığı tahmin ediliyor. Ancak uzmanlara göre, hastaların üçte biri henüz teşhis edilmedi.
Newcastle Üniversitesi’nde yaşlanma üzerine çalışan Profesör Dame Louise Robinson, birçok kişinin hafıza kaybı ve kafa karışıklığı gibi belirtileri yaşlanmanın doğal bir parçası olarak görmesi nedeniyle hekime başvurmadığını belirtiyor. Robinson, “Bu yanlış algı, erken teşhisin önünde ciddi bir engel oluşturuyor,” dedi.
Alzheimer Derneği Araştırma ve İnovasyondan Sorumlu Yardımcı Direktörü Dr. Richard Oakley’e göre, demans tek bir hastalık değil, 100’den fazla farklı türü olan bir genel terim. “Hepsi beynin farklı bölgelerini etkiliyor ve bu nedenle özellikle erken evrelerde çok farklı belirtiler gösterebiliyor,” diyor Oakley.En yaygın demans türü olan Alzheimer hastalığı, beyindeki amiloid ve tau proteinlerinin anormal birikimiyle ilişkilendiriliyor. Bu da vakaların yaklaşık yüzde 60’ını oluşturuyor. Diğer yaygın türler arasında felç sonrası oluşan vasküler demans, Lewy cisimcikli demans, frontotemporal demans (FTD) ve Parkinson hastalığına bağlı demans yer alıyor.Uzmanlar, birçok hastada bu türlerin bir kombinasyonunun görülebileceğini, bu duruma “karma demans” adı verildiğini belirtiyor.
Alzheimer Derneği, demansın erken belirtilerini fark etmeye yardımcı olmak için bir semptom kontrol listesi yayımladı. Dernek, bu listeyle vatandaşların pratisyen hekimleriyle görüşerek daha erken teşhis konmasını amaçlıyor.Erken evrede görülebilecek altı önemli belirti şöyle:
Prof. Dame Robinson, randevuları karıştırmak veya marketten aynı ürünleri tekrar tekrar almak gibi belirtilerin erken demansın işareti olabileceğini söylüyor.2. GÜNLÜK HAFIZA KAYBIHafıza kaybı demansın en bilinen semptomlarından biri. Yeni anıları hatırlamakta zorluk yaşanırken, eski anılar genellikle hatırlanabiliyor. Bu, beyindeki hipokampüs bölgesinin hasar görmesiyle açıklanıyor.3. İLETİŞİM SORUNLARIDoğru kelimeyi bulmakta zorlanmak, kelimeleri karıştırmak veya anlamakta güçlük çekmek gibi sorunlar, özellikle frontotemporal ve vasküler demansta sık görülüyor.
Prof. Nick Fox’a göre bazı hastalar görme sorunları yaşadıklarını belirtse de gözlükçü muayenesinde bir problem saptanamayabiliyor. Bu durum, beynin görsel bilgi işleyen bölgelerinde hasar oluştuğunu gösterebilir.5. KİŞİLİK DEĞİŞİMİDuygusal hassasiyetin azalması, empati yoksunluğu, uygunsuz davranışlar veya katı düşünce yapısı gibi değişimler özellikle FTD’nin erken belirtileri arasında.
Alzheimer, vasküler demans ve Lewy cisimcikli demansta kaygı, içine kapanma ve sosyal etkileşimden uzaklaşma görülebiliyor. Bu belirtiler bazen menopoz veya iş stresi gibi başka nedenlere bağlanarak göz ardı edilebiliyor.