TCG Anadolu, Bayraktar TB3 İHA'sını fırlatabiliyor. AP
Daha önce sadece bilim kurgu filmlerinde ve savunma sanayi fuarlarında karşımıza çıkan İHA gemileri/taşıyıcıları, savaş gemisi inşasında çığır açabilecek bir dönemin işareti olarak görülüyor. İHA kalkışına olanak tanıyan yeni nesil gemiler, 1906'daki ilk zırhlı gemiler gibi bir devrim niteliği taşıyor. Bu ifadeler Business Insider'a ait.
İHA GEMİSİ TAM OLARAK NEDİR?
Tarihteki diğer gemi sınıflarında olduğu gibi, bir geminin İHA gemisi olarak tanımlanması ve askeri değeri hala tartışma konusu. Ancak en temel tanımıyla, elle fırlatılan küçük İHA'ları taşıyabilen neredeyse her gemi bir İHA gemisi olarak kabul edilebilir. Daha büyük İHA'lar için ise mancınık ve kurtarma ağları gibi ekipmanlar gerekiyor. ABD Donanması, 1980'lerden beri bu tür İHA'ları farklı tipteki gemilerinde kullanıyor.
Ancak İHA gemisi konsepti, tıpkı bir uçak gemisinin savaş uçaklarını sortiye çıkarması gibi, çok sayıda İHA'yı hızla fırlatmak üzere tasarlanmış geniş bir uçuş güvertesine sahip, bu görev için özel yapılan gemileri ifade ediyor.
TARİHİ YARIŞ: İLK İHA GEMİSİ KİMİN?
Bu yüzyılın başlarında görülen ilk uçak gemisinin hangi ülkeye ait olduğu tartışmasına benzer şekilde, ilk özel yapım İHA gemisini hangi ülkenin inşa ettiği konusunda da farklı görüşler bulunuyor. Business Insider'ın haberine göre bu yarışta öne çıkan üç ülke var.
İran'ın İHA gemisi Şehir Bahman Bagheri. Fotoğraf: Maxar uydu görüntüsü
İRAN'IN İHA GEMİSİ: ŞEHİT BAHMAN BAGHERİ
İran, 6 Şubat'ta bir İHA taşıyıcısını hizmete aldığını duyuran ikinci ülke oldu. Şehit Bahman Bagheri adlı İranlı İHA gemisi, dönüştürülmüş bir konteyner gemisi.
2022'de başlayan dönüştürme çalışmaları kapsamında gemiye açılı bir uçuş güvertesi eklendi. 2023'te ise ön kısma, sancak tarafına doğru eğimli bir kayak rampası inşa edildi. Bu tasarım, tekerlekli İHA'ların açılı bir şekilde kalkış ve iniş yapmasını sağlıyor. Bu sistemin, geminin kulesinin oluşturabileceği engeli aşmak amacıyla tercih edildiği düşünülüyor.
İranlı yetkililere göre Şehit Bahman Bagheri, 180 metrelik bir uçuş güvertesine, 41 bin 978 ton deplasmana, 22 bin deniz mili menzile sahip ve silahlı hızlı saldırı botlarını da taşıyıp konuşlandırabiliyor. Bu gemi, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı saldırılarında kullandığı güçlü İran yapımı İHA teknolojisinin bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
Çin'in İHA gemisi Sichuan. Fotoğraf: Çin Ordusu
ÇİN'İN İHA GEMİSİ: SİCHUAN
Çin, 27 Aralık'ta İHA taşıyıcısı yarışına katıldı. Sichuan adı verilen bu gemi, Çin'in Tip 075 sınıfı amfibi hücum gemisi temel alınarak geliştirildi. Daha iyi uçuş operasyonları için asansörlerin konumu ve iki komuta adası gibi değişiklikler yapıldı.
Tip 076 sınıfının ilk gemisi olan Sichuan, 260 metre uzunluğu ve 40 bin tonun üzerindeki deplasmanıyla dünyanın en büyük amfibi hücum gemisi konumunda. ABD'nin 257 metrelik America sınıfı LHA gemilerinden bile daha uzun.
- Sichuan'ın en dikkat çekici özellikleri ise sol tarafına yerleştirilmiş büyük bir mancınık sistemi ve güvertesindeki uçak yakalama halatları. Bu özellikler, bir amfibi hücum gemisi için ilk kez kullanılıyor. Mancınık sabit kanatlı uçakların fırlatılmasını sağlarken, yakalama halatları da bu uçakların güvenli bir şekilde iniş yapmasına olanak tanıyor.
Çin'in envanterinde mürettebatlı kısa mesafeli iniş ve kalkış yapabilen uçak bulunmadığından, Sichuan'ın hava kanadının büyük ölçüde insansız olacağı düşünülüyor.
TCG Anadolu. Fotoğraf: AA
İLK DUYURAN ÜLKE TÜRKİYE!
Türkiye, habere göre bir İHA gemisini hizmete aldığını ilk ilan eden ülke konumunda. 2015'te sipariş edilen, 2018'de denize indirilen ve 2023'te Türk Deniz Kuvvetleri'ne katılan 231 metre uzunluğundaki ve 27 bin 436 ton deplasmanındaki TCG Anadolu, Türk donanmasının en modern ve amiral gemisi olma özelliğini taşıyor. Business Insider, Türkiye'nin bu adımını şu şekilde değerlendiriyor:
Alıntı Metni
BAYRAKTAR TB3 VE KIZILELMA
Haberde TCG Anadolu'nun iki ana İHA modeli görev yapacağı vurgulanıyor:
Alıntı Metni
'DÜŞMANA KARŞI' ETKİLİ KEŞİF
Baykar'ın verilerine göre TB3, 21 saatin üzerinde havada kalabiliyor ve 280 kilograma kadar mühimmat taşıyabiliyor. Özellikle zayıf veya hiç hava savunması olmayan düşmanlara karşı keşif ve taarruz görevlerinde etkili bir şekilde kullanılabiliyor.
Kızılelma ise Baykar tarafından "savaş uçağı İHA" olarak tanımlanıyor. Turbofan jet motoru sayesinde Mach 0.9 hıza ulaşabilen ve 13 bin 700 metre irtifada uçabilen Kızılelma, harici ve dahili silah yuvalarında toplam bin 500 kilogram mühimmat taşıyabiliyor.
TCG Anadolu. Fotoğraf ABD Ordusu
Business Insider "Türk yetkililer, TCG Anadolu'nun hava kanadında 12 adet insansız savaş uçağının bulunacağını belirtiyor. Gemi ayrıca AH-1W Cobra ve T129 taarruz helikopterleri ile SH-60B Seahawk helikopterlerini de taşıyabiliyor" diye ekledi.
2024 Kasım ayında Bayraktar TB3, TCG Anadolu'nun güvertesinden ilk kez kalkış ve iniş yaparak kısa güverteli bir gemiden kalkan ve inen ilk sabit kanatlı İHA olarak tarihe geçti. Ocak ayında ise TB3, bir tatbikat sırasında belirlenen hedefi başarıyla vurdu.
İHA GEMİLERİ NEDEN ÖNEMLİ?
İHA taşıyıcıları, mürettebatlı bir hava gücünün maliyetinin çok altında daha geniş kara ve deniz alanlarının kontrol edilmesini mümkün kılıyor. Business Insider'ın belirttiğine göre, hizmete alınan üç gemiden sadece TCG Anadolu ve Şehit Bahman Bagheri aktif olarak kullanılıyor.
Anadolu çeşitli deniz tatbikatlarına katılırken, Bagheri geçen yıl Basra Körfezi'nde deniz denemeleri yaptı ve diğer İran Devrim Muhafızları Ordusu Deniz Kuvvetleri gemileriyle birlikte görev aldı. Sichuan ise ilk deniz denemelerine hazırlanıyor.
İlginizi Çekebilir
İHA taşıyıcıları sadece insansız keşif ve taarruz uçaklarını konuşlandırma yetenekleriyle değil, aynı zamanda maliyet avantajlarıyla da öne çıkıyor. İHA pilotlarını eğitmek, jet pilotlarını eğitmekten daha kolay ve hızlı. Ayrıca kaybedilen İHA'ların yerine yenilerini koymak da muhtemelen daha ucuz ve daha hızlı bir süreç.
Donanmalar, ciddi kayıpları en aza indirirken güçlerini artırmak için insansız sistemlere yönelirken, İHA taşıyıcılarının gelecekte deniz gücünde giderek daha kritik bir rol oynamasıbekleniyor.
Eurofighter üzerinden İmamoğlu selamı