İsrail’in 11 üyeli güvenlik kabinesi, Hamas ile Gazze Şeridi’nde varılan ateşkes ve takas anlaşmasını sonunda onayladı. Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, “Diplomatik, güvenlik ve insani boyutları incelendikten sonra anlaşmanın savaşın hedeflerine ulaşılmasını desteklediği anlayışıyla Ulusal Güvenlik İşleri Bakanlar Komitesi (Güvenlik Kabinesi), hükümete önerilen anlaşmayı onaylamasını tavsiye etti” denildi. Hükümet 36 bakandan oluşuyor.
Oylamada aşırı sağcı bakanların ve Likud’dan bir bakanın olumsuz oy kullandığı, buna karşılık Haredi bakanların anlaşmaya ‘Evet’ oyu kullandığı belirtildi. Anlaşma böylece büyük farkla kabul edilmiş oldu. Anlaşma, İsrail kabinesinin tamamına onay için sunulacak.
‘Teminat aldık’
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, toplantıda, ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump ile ABD Başkanı Joe Biden’dan güvence aldığını söyledi. Netanyahu, ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin müzakerelerin başarısız olması durumunda Gazze’ye saldırıların devam edeceği yönünde ABD’den teminat aldığını vurguladı. Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada ise, “İsrail’in ateşkes anlaşmasının şartlarına uymaması nedeniyle oluşan engeller, arabulucuların değerli çabalarıyla bu sabah ortadan kalktı” ifadelerine yer verildi. Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada onay süreçlerinin tamamlanması halinde ilk rehinelerin 19 Ocak Pazar günü serbest bırakılabileceği kaydedildi.
Ben-Gvir çekiliyor
Aşırı sağcı Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, anlaşmanın onaylanması halinde partisinin Netanyahu hükümetinden ayrılacağını söylemişti. Anlaşmanın, savaşın kazanımlarını yok edeceğini savunan Ben-Gvir, “Şekillenmekte olan anlaşma pervasız bir anlaşmadır” sözlerini kullandı. Ben-Gvir bununla birlikte çekilmesine rağmen hükümeti devirmeyeceğini açıkladı.
Aşırı sağcıların telkin etmek amacıyla Batı Şeria’da Filistinlilere saldırması şüphesiyle “idari gözaltında tutulan” İsraillilerin de serbest bırakılmasına karar verildiği açıklandı. İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet, bu kararın kendilerine danışılmadan alındığını duyurdu.
İsrail ile Hamas arasında ABD, Katar ve Mısır arabuluculuğunda yürütülen dolaylı müzakerelerde 15 Ocak’ta ateşkes anlaşmasına varılmıştı. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al-Sani, Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasına varıldığını resmen duyurmuş, ateşkesin 19 Ocak’ta başlayacağını belirtmişti. Ancak İsrail Başbakanlık Ofisinden dün yapılan açıklamada, Hamas’ın ateşkes anlaşmasının bazı maddelerinden vazgeçtiği iddia edilmiş, İsrail kabinesinin anlaşmayı onaylayacağı toplantının ertelendiği duyurulmuştu.
Takas nasıl işleyecek?
İsrail anlaşma kapsamında ilk aşamada 290’ı müebbet hapis cezasına çarptırılmış 1977 Filistinli esiri serbest bırakacak. Anlaşma metnine göre takas, 42 günlük ilk aşamada belirli periyotlarla 7 defada gerçekleştirilecek. Haaretz gazetesinin haberine göre, anlaşmanın ilk gününde 3, yedinci gününde 4 İsrailli esir serbest bırakılacak. Ateşkesin 14, 21, 28 ve 35. günlerinin her birinde 3’er ve son olarak ilk aşamanın son haftasında 14 İsrailli esir serbest bırakılacak.
Biden’dan İsrail’e uyarı
ABD Başkanı Joe Biden, görevi devretmenden önceki son röportajında İsrail’e uyarıda bulunarak, “İsrail’in, Filistin meselesi ve onların güvenliğine çözüm bulmadan uzun vadede kendi varlığını sürdürebileceği fikri mümkün değil. Bu olmayacak” ifadelerini kullandı. Biden, 7 Ekim saldırısı sonrası Netanyahu’ya Gazze’yi bombardımanatutmama tavsiyesinde bulunduğunu belirtirken, Netanyahu’nun ateşkesi, 20 Ocak Pazartesi günü başkanlık koltuğuna oturacak Trump’ın hanesine bir başarı olarak kaydetmek için geciktirdiği iddiasını ise reddetti.
Serbest kalacaklar arasında ABD’liler de var
Ateşkes anlaşmasının ilk aşamasında Hamas’ın serbest bırakması beklenen 33 İsrailli rehinenin kimliği açıklandı. Bu rehinelerden çoğunun hayatta olduğu sanılıyor. Listede 12 kadın ve çocuk, 10 yaşlı erkek, 50 yaşın altında 11 erkek yer alıyor. 7 Ekim’de Nir Oz kibbutzundaki evlerinden esir alınan Shiri Bibas, eşi Yarden Bibas ile oğulları Kfir ile Ariel Bibas ise listedeki en dikkat çeken isimler. Şu anda bir yaşında olan Kfir, Gazze’ye götürülen 253 İsrailli rehinenin en küçüğü. Anne Shiri Bibas’ın iki oğluyla kaçırılma videosu rehinelerin simgesi haline gelmişti. ABD’li İsrailliler Sagui Dekel-Chen ve Keith Siegel, anlaşmanın ilk aşamasında serbest bırakılması beklenen rehinelerden.
33 kişinin dışında Hamas’ın elinde 65 İsrailli rehine daha var. Bunların çoğu artık hayatta değil. Eğer ateşkes devam ederse, İsrail ve Hamas, 65 rehinenin serbest bırakılması için müzakerelere başlayacak. Serbest bırakılacak 33 rehinenin isimleri ise şöyle:
Romi Gonen, Emily Damari, Arbel Yehud, Doron Steinbrecher, Ariel Bibas, Kfir Bibas, Shiri Bibas, Yarden Bibas, Liri Albag, Karina Ariev, Agam Berger, Danielle Gilboa, Naama Levy, Ohad Ben-Ami, Gadi Moshe Moses, Keith Siegel, Ofer Calderon, Eli Sharabi, Itzik Elgarat, Shlomo Mansour, Ohad Yahalomi, Oded Lifshitz, Tsahi Idan, Hisham al-Sayed, Sagui Dekel-Chen, Yair Horn, Omer Wenkert, Sasha Trufanov, Eliya Cohen, Or Levy, Avera Mengistu, Tal Shoham, Omer Shem-Tov.