Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr - 15 binden fazla yapının yok olmasına sebep olan ABD'nin Kaliforniya eyaletine bağlı Los Angeles kentindeki yangın, binlerce kişiyi de evsiz bıraktı. Yangınların çıkış nedeniyle ilgili pek çok komplo teorisi üretildi. Ancak uzmanlara göre, Kaliforniya'da 2022-2023 yıllarında yaşanan çok yağışlı yıllar, geçen yılki kuraklıkta yitip giden ve bol miktarda yakacak oluşturan bitki örtüsünün büyük ölçüde büyümesine neden oldu. Los Angeles şehir merkezi ekim ayından bu yana yalnızca 0,4 cm yağış aldı ve Santa Ana rüzgarları olarak bilinen güçlü açık deniz rüzgarları bir araya geldiğinde, orman yangınları için koşullar olgunlaştı. Yangınların kaynağında kuvvetli rüzgarlar ve yağış eksikliği olsa da uzmanlar iklim değişikliğinin arka plan koşullarını değiştirdiğini ve bu tür yangınların çıkma olasılığını artırdığını söylüyor.
Alıntı Metni
'HAYATIM BOYUNCA BÖYLE BİR FELAKETLE KARŞILAŞMADIM'
"Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'yı taşıyan kapsülün üretim ve test süreçlerinde yer alan tek Türk" olarak tanıdığımız Samet Saray da felaketi yaşayan isimlerden oldu. Biz de sosyal medyada hem çıkış nedenlerinin sorgulandığı hem de yarattığı tahribatın çok 'abartıldığı' ifade edilen yangına dair sorularımızı kendisine yönlendirdik. ABD yangınındaki gözlemlerine başvurduğumuz Samet Saray, Los Angeles’ın farklı bölgelerinde aynı anda başlayan yangınların, kenti derinden sarstığına ve en çok etkilenen yerler arasında Santa Monica, Palisades ve Malibu Beach gibi ünlülerin de yaşadığı bölgeler bulunduğuna dikkat çekti. Yangına birkaç mil mesafede yaşayan biri olarak olaydan maddi anlamda etkilenmese de, yoğun duman ve şehirdeki kaos ortamının kendisini doğrudan etkilediğini dile getiren Samet Saray, "Yanan bölgeleri bizzat gördüğümde her yerin küle döndüğüne şahit oldum. Ev fiyatlarının 10 milyon dolardan başladığı bu bölgelerde, doğanın ve insanların yaşadığı kayıpların boyutu beni derinden sarstı. Hayatım boyunca böylesine bir felaketle bizzat hiç karşılaşmamıştım. Can kayıpları, hayvanların ve ormanların yok olması psikolojik olarak üzerimde büyük bir etki bıraktı"deyip şöyle devam etti:
Alıntı Metni
'BELEDİYE BAŞKANI 17.6 MİLYON DOLARLIK KESİNTİ YAPTI'
Aynı anda birçok bölgede yangın çıkması ve kuvvetli rüzgarın alevleri körüklemesi nedeniyle alınan önlemlerin yetersiz kaldığına değinen Samet Saray, “İtfaiye uçakları, helikopterler ve ekipler yangınların hızına yetişmekte zorlandı. Dünyaca ünlü bir şehir olarak Los Angeles’ın bu tür felaketlere karşı daha iyi organize olmasını beklerken, mevcut altyapının ve ekipmanların bu ölçekteki bir yangın karşısında yetersiz kaldığını görmek hayal kırıklığı yarattı. Yerel halk da benzer şekilde hazırlıksız yakalandı” diye konuştu.
"Felaketin en iyi yönetildiği alan ise tahliye süreciydi, yetkililer hızla harekete geçerek insanları güvenli bölgelere yönlendirdi ve can kayıplarının minimumda tutulmasını sağladı"diyen Samet Saray, "Ancak maddi kayıplar, tarihin en yüksek seviyelerine ulaştı. Yangınlardan önceBelediye Başkanı Karen Bass’ın Temmuz 2024’te itfaiye departmanının bütçesinde 17,6 milyon dolarlık bir kesinti yaptığı biliniyor. Bu kesinti, itfaiyenin büyük ölçekli afetlere müdahale kapasitesini ciddi şekilde sınırladı"bilgisini paylaştı.
SOSYAL MEDYADA ÇOK FAZLA YANLIŞ BİLGİ DOLAŞIYOR
"İtfaiye Şefi Kristin Crowley, Aralık 2024’te yaptığı açıklamada, bu bütçe kesintisinin orman yangınlarına müdahale yeteneğini olumsuz etkileyeceğini söylemişti"diyen Saray, “Buna ek olarak, Kaliforniya Valisi Gavin Newsom’un 2025 mali yılı bütçesinde yangın önleme programlarından 100 milyon dolardan fazla kesinti yaptığı ortaya çıktı. Bu kesintiler, yangınla mücadelede ciddi kaynak eksikliğine yol açtı ve felaketin boyutlarını artırdı. Yangınlar sırasında sosyal medyada birçok komplo teorisi de ortaya atıldı. Bazı iddialara göre yangınlar kasıtlı olarak çıkarılmış ya da lazer silahlarıyla başlatılmıştı. Ancak Los Angeles Polis ve İtfaiye Departmanları, bu tür iddiaların hiçbir somut kanıta dayanmadığını ve asılsız olduğunu belirtti” diyerek yanlış bilgiler ve gerçeklerle ilgili şu açıklamayı yaptı:
Alıntı Metni
'ÇOCUKLARINI BÜYÜTTÜKLERİ EV TAMAMEN YANIP KÜL OLDU'
Yangın bölgesini gezerken, kül olmuş okyanus manzaralı bir evin önünde yaşlı bir çiftle tanıştığını anlatan Samet Saray, "Evlerinin 1927 yılında ünlü bir mimar tarafından inşa edildiğini ve değerinin 9-10 milyon dolar arasında olduğunu söylediler. Ancak maddi kayıptan daha fazla, kaybettikleri anılarının acısını yaşıyorlardı. Çocuklarını büyüttükleri evin tamamen yanıp kül olması onları derinden etkilemişti. Sigorta şirketlerinin zararlarının ancak yüzde 20’sini karşılayacağını söylemeleri de cabasıydı. Bu konuşma beni gerçekten etkiledi. Bir evin sadece bir yapı değil, içinde barındırdığı anılarla anlam kazandığını bir kez daha anladım"ifadelerine yer verdi.
Saray, sözlerini, “Sonuç olara, Los Angeles yangınları şehrin ve halkın hazırlıksız yakalandığı büyük bir felaket oldu. Bu olay, hem yönetimsel hem de bireysel düzeyde afetlere karşı daha bilinçli ve donanımlı olunması gerektiğini bir kez daha gözler önüne serdi"diyerek noktaladı.